Ruột non là cơ quan hấp thu chính của cơ thể do niêm mạc hấp thu có bề mặt tiếp xúc rất lớn, luôn nhu động và lưu lượng tuần hoàn phong phú. Tuy nhiên, thuốc hấp thu ở ruột non bị tác động của men và bị chuyển hóa qua gan lần đầu. Ruột non có nhiều vùng hấp thu trong đó pH và thời gian lưu lại của thuốc rất khác nhau.
-
Tá tràng:
Là phần không nhu động ờ đầu ruột non. Tại đây, dịch ruột còn khá acid (pH 4 – 6), và có mặt dịch mật, dịch tủỵ, do đó là vùng hấp thu tối ưu của phần lớn các dược chất có bản chất là acid yếu và chất béo: RiboAavin, acid amin, penicilin, griseofulvin, muối sắt, chất điện giải…
Tuy nhiên do thời gian thuốc đi qua tá tràng ngắn (khoảng 5-15 phút), nên với dược chất hấp thu tối ưu ở đây cần chú ý:
- Không nên chế dưới dạng viên bao tan ở ruột, vì vỏ bao có thể không kịp rã để giải phóng dược chất. Kết quả nghiên cứu cho thấy, với vitamin B2, dạng viên bao làm giảm hấp thu thuốc.
- Với viên nén chứa các dược chất nói trên không nên uống khi đói, không nên uống nhiều nước. Nên uống lẫn với thức ăn (nếu không có tương kỵ thuốc – thức ăn) để thuốc đi qua tá tràng chậm và đều đặn hơn.
- Với riloflavin và muối sắt, người ta đã nghiên cứu bào chế viên nổi trên dịch vị (có tỉ trọng thấp hơn dịch vị), giải phóng từ từ dược chất trong nhiều ngày, làm cho chúng được hấp thụ tối đa khi đi qua tá tràng.
– Phần còn lại của ruột non là hổng tràng – hồi tràng: Là phần ruột nhu động, khá dài, có pH từ khoảng 6-8, viên nén vận chuyển qua ruột non mất khoảng 5-9 giờ. Phần lớn dược chất đều được hấp thu ở ruột non.
Kết quả xác định pH dịch ruột đã làm thay đổi cách đánh giá vỏ bao tan ở ruột. Trước kia người ta quy định dịch ruột nhân tạo có pH 7,5 – 8,0. Những năm gần đây các Dược điển đã sửa lại là 6,8. Ngày trước, viên bao tan ở ruột – giải phóng dược chất khá thất thường. Hiện nay, do đã có nhiều tá dược bao mới nên việc giải phóng dược chất trong đường tiêu hóa đã ổn định và chắc chắn hơn.
