Nhìn chung các dạng thuốc đặt phải đáp ứng các yêu cầu sau:
- Phải có hình thù, kích thước và khối lượng phù hợp với nơi đặt, sai số về khối lượng từng viên so với khối lượng trung bình không quá ± 5%.
- Mỗi viên thuốc phải chứa đựng lượng dược chất yêu cầu, dược chất phải được phân tán đồng đều trong toàn viên thuốc, mặt cắt của viên thuốc phải đồng nhất và hàm lượng dược chất trong một viên định lượng bằng phương pháp quy định sai lệch không quá 10% so với hàm lượng yêu cầu.
- Viên thuốc phải có độ bền cơ học đủ để giữ được hình thù trong quá trình bảo quản và khi sử dụng có thể dùng tay đặt vào các hốc cơ thể một cách dễ dàng.
- Phải nhanh chóng chuyển sang thể lỏng sau khi đặt để giải phóng- dược chất. Theo nhiều tài liệu thời gian biến dạng hoàn toàn không quá 30 phút với tá dược béo và không quá 60 phút với tá dược thân nước.
- Phải dịu với niêm mạc nơi đặt và gây được tác dụng điều trị mong muốn.
-
Các yêu cầu đối với tá dược thuốc đặt
Trong thuốc đặt, tá dược có vai trò quan trọng:
- Quyết định độ bền cơ học, thời gian biến dạng hoàn toàn của viên thuốc và ảnh hưởng tới sự giải phóng và hấp thu được chất, vì có vai trò quan trọng như vậy cho nên tá dược phải giải phóng dược chất nhanh tạo điều kiện cho dược chất hấp thu dễ dàng.
- Thích hợp với nhiều loại dược chất hay gặp trong dạng thuốc đặt, không gây tương kỵ với các dược chất đó, có khả năng tạo với các dược chất thành các hỗn hợp đồng đều.
- Thích hợp với nhiều phương pháp điều chế: Đổ khuôn, nặn hoặc ép khuôn.
- Vững bền, không bị biến chất trong quá trình bảo quản và không gây kích ứng niêm mạc nơi đặt.
Trên thực tế không có tá dược nào hoàn hảo, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trong mọi trường hợp, vì vậy phải tùy theo dạng thuốc cụ thể muốn điều chế, tính chất lý hóa học của dược chất mà lựa chọn tá dược thích hợp để thu được thuốc đặt đáp ứng yêu cầu
-
Phân loại tá dược
Dựa vào khả năng hòa tan và cơ chế giải phóng dược chất người ta chia tá dược thuốc đặt làm ba nhóm như sau:
- Nhóm 1: Các tá dược béo không tan trong nước nhưng chảy lỏng ở thân nhiệt để giải phóng dược chất.
Gồm 2 phân nhóm:
- Các dầu mỡ sáp (bơ cacao và các chất thay thế bơ cacao)
- Các dẫn chất của dầu mỡ sáp.
Nhóm 2: Các tá dược thân nước hòa tan trong niêm dịch để giải phóng dược chất.
Gồm 2 phân nhóm:
- Các keo thân nước có nguồn gốc tự nhiên (tá dược gelatin thạch)
- Các keo thân nước có nguồn gốc tổng hợp (tá dược polyetylenglycol)
Nhóm 3. Các tá dược nhũ hóa vừa có khả năng chảy lỏng vừa có khả năng nhũ hóa để giải phóng được chất
