Các giai đoạn trong quá trình chiết xuất

Quá trình chiết xuất dược liệu bao gồm 3 giai đoạn:

Khuếch tán nội là sự chuyển chất từ trong dược liệu ra lớp dịch chiết ở mặt ngoài dược liệu, chủ yếu là quá trình khuếch tán qua các lỗ xốp màng tế bào và sự khuếch tán phân tử. Quá trình khuếch tán được đánh giá một cách định lượng bằng hệ số khuếch tán nội tính theo biểu thức của Einstein có hệ số điều chỉnh.

Khuếch tán nội

  • Giai đoạn 2:

Khuếch tán các chất từ bề mặt dược liệu đến các lớp tiếp theo xa hơn, chủ yếu là khuếch tán phân tử nếu điều kiện thủy động của dịch chiết không lớn, quá trình được đánh giá bằng hệ số D.

Khuếch tán các chất từ bề mặt dược liệu

  • Giai đoạn 3:

Khuếch tán đối lưu chuyển chất theo dòng chuyển động của dịch chiết, quá trình được đánh giá bằng hệ số p.

Tổng thể lượng chất chiết xuất được của cả quá trình với 3 giai đoạn nêu trên được tính theo phương trình:

M = KA (C – c) t

Trong đó:

K: Là hệ số chiết xuất (chuyển chất từ dược liệu vào dịch chiết) A: Là bề mặt tiếp xúc giữa các pha.

(C – c): Sự chênh lệch nồng độ giữa các  t: Thời gian chiết xuất

Hệ số K trong trường hợp được biểu thị bằng biểu thức:

K = 1:

21        5      1

—– — + — + —

Trong đó :

Bề dày tiểu phần dược liệu n: Một hệ số xác định

Dnộl: Hệ số khuếch tán nội D: Hệ số khuếch tán phân tử 5: Bề dày lớp khuếch tán P: Hệ số khuếch tán đối lưu

Với biểu thức mô tả hệ số chiết xuất nêu trên, có thể phân tích quá trình chiết xuất trong một số trường hợp điển hình như sau:

  • Khi dung môi di chuyển với tốc độ nhỏ: Điển hình là quá trình chiết xuất bằng phương pháp ngâm nhỏ giọt, trong đó dịch chiết được rút ra với tốc độ nhỏ, Hiệu suất chiết chịu tác động của các yếu tố trong cả 3 giai đoạn (biểu thức K có mẫu số ba số hạng).
  • Khi dung môi di chuyển với tốc độ lớn: Điển hình cho trường hợp này là quá trình chiết xuất có khuấy trộn tốc độ cao. Sự chuyển chất coi như tức thời, hệ số khuếch tán đôi lưu p rất lớn, bề dày lớp khuếch tán ở trên bề mặt dược liệu rất nhỏ. hai số hạng sau của mẫu số trong biểu thức K coi như bỏ qua, hệ số K lúc này chỉ do các yếu tố thuộc về quá trình khuếch tán trong lỗ xốp dược liệu quyết định, có giá trị K = 1; (21/nDnộl).

Khi dung môi không có sự di chuyển: Điển hình cho trường hợp này là giai đoạn ngâm lạnh, dược liệu tiếp xúc với dung môi không có sự khuấy trộn. Hiệu suất chiết được quyết định bởi các yếu tố trong giai đoạn 1, bao gồm: khuếch tán phân tử và khuếch tán trong các lỗ xốp của dược liệu … lúc đó hệ số K = 1 : (21/nDnòl + Ồ/D). Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chiết xuất được xem xét cụ thể hơn trong các mục tiếp theo.

Khuếch tán đối lưu

Giới thiệu Dược sĩ Lưu Anh 398 bài viết
Dược sĩ Lưu Anh tốt nghiệp trường Đại học Dược Hà Nội hệ chính quy. Trường Đại học Dược Hà Nội là ngôi trường đào tạo Dược sĩ đầu tiên tại Việt Nam với bề dày kinh nghiệm và uy tín hàng đầu.

Hãy bình luận đầu tiên

Để lại một phản hồi

Thư điện tử của bạn sẽ không được hiện thị công khai.


*