Đánh giá dược liệu bằng phương pháp sắc ký

 Đây là phương pháp rất hữu hiệu áp dụng để định tính, định lượng và triết tách các thành phần hóa học của dược liệu. Về cơ sở lí thuyết sắc ký, sinh viên đã được học ở môn phân tích.

Ở đây chỉ nhắc lại một số loại sắc ký hay áp dụng cho dược liệu: sắc ký cột , sắc ký giấy, sắc ký lớp mỏng, sắc ký lỏng cao áp,…

Contents

1.Sắc kí cột

Người ta thường dùng các cột thủy tinh đường kính 1-5 cm dài 30-100 cm. Sau khi các chất được tách trên pha tỉnh ta có thể lấy từng thành phần của pha tĩnh có mang chất đem ra chiết lấy từng chất. Nếu các dược chất được tách ra ngoài pha tính thì ta hứng lấy các phân dịch rửa giải có hòa tan các chất nhờ một bộ phận góp tự động.

đánh giá dược liệu bằng phương pháp sắc ký cột

2.Sắc kí giấy

Sắc ký giấy chủ yếu thuộc sắc kí phân bố. Pha tĩnh được thấm trên một tờ giấy thấm đặc biệt gọi là giấy sắc kí. Có nhiều loại giấy có số khác nhau tùy theo độ thấm và nhiều hãng sản xuất khác nhau. Khi tiến hành sắc kí cần tiến hành chọn loại giấy thích hợp. Có hai phương pháp: sắc ký đi lên và sắc ký đi xuống tùy thuộc vào chiều đi của pha động. Tỷ lệ giữa khoảng cách đường đi của chất phân tích với đường đi của pha động tính từ điểm đặt chất phân tích gọi là Rf. Tỷ lệ giữa khoảng cách đường đi của chất phân tích với đường đi của một chất đối chiếu được gọi là Rr. Các trị số Rr của nhiều hoạt chất quen thuộc trong dược liệu thường được ghi trong các bảng trong các sách để tra cứu đối chiếu. Các vết của chất được phân bố trên giấy sắc kí được gọi là sắc phổ. Sắc phổ được phát hiện bằng màu sắc, kích thước, hình dạng các vết hiện ra khi quan sát ở ánh sáng thường hoặc ánh sáng đèn phân tích tử ngoại trước và sau khi phun các thuốc thử. Người ta dựa vào Rf hoặc Rr hoặc các sắc phổ để xác định đối chiếu các thành phần hóa học của một dược liệu. Để có kết luận chắc chắn thường phải tiến hành trên ba hệ dung môi.

phương pháp sắc ký giấy

3.Sắc ký lớp mỏng

Sắc ký lớp mỏng chủ yếu là sắc ký hấp phụ tuy nhiên cũng có thể là sắc ký phân bố hoặc kết hợp cả hai tùy thuộc vào bột để tạo lớp mỏng và dung môi sử dụng. Người ta trải một lớp mỏng có chiều dày 0,2-0,3 mm thật đều bằng tay hay bằng dụng cụ cán bột mịn silicagel hoặc nhôm oxyd, kieselguhr… trên một tấm kính. ột cá thể không thêm chất dính ( tráng khô ) hoặc có thể thêm chất dính ví dụ như silicagel có trộn thêm CaSO4 ( tráng ướt ). Hiện nay có nhiều hãng sản xuất các bản mỏng sắc ký tráng sẵn trên tấm nhôm hoặc tấm nhựa. Thời gian triển khai đối với sắc ký lớp mỏng nhanh hơn sắc ký giấy, lượng chất phân tích cần ít hơn , ngoài ra có thể sử dụng các thuốc thử như acid sulfuric, nitric đậm đặc… Cũng như sắc ký giấy, ở đây sắc ký hai chiều cũng được áp dụng.

phương pháp sắc ký lớp mỏng

 

Giới thiệu Dược sĩ Lưu Anh 398 bài viết
Dược sĩ Lưu Anh tốt nghiệp trường Đại học Dược Hà Nội hệ chính quy. Trường Đại học Dược Hà Nội là ngôi trường đào tạo Dược sĩ đầu tiên tại Việt Nam với bề dày kinh nghiệm và uy tín hàng đầu.